Qaynarinfo xəbər verir ki, "Tetra-5" və "Tetra-6" adlanan bu missiyalar, peyklərin orbitdə yanacaq alaraq ömrünü uzatma potensialını araşdıracaq. Bu layihə kosmos tədqiqatları üçün inqilabi əhəmiyyət daşıya bilər.

ABŞ Kosmik Qüvvələri gələcəyin kosmik infrastrukturasında inqilab edə biləcək bir layihəyə hazırlaşır. Kosmik Qüvvələr peyklərə orbitdə etibarlı şəkildə yanacaq doldurmağın mümkün olub-olmadığını yoxlamaq məqsədilə iki ayrı missiya başladacağını elan edib.

"Tetra-5" və "Tetra-6" adlandırılan bu missiyalar kosmosda yanacaq doldurma texnologiyalarının praktikliyini sübut etməyi hədəfləyir. Bu testlər çərçivəsində "Orbit Fab", "Astroscale" və "Northrop Grumman" kimi aparıcı şirkətlərin yanacaq ötürücü sistemləri yoxlanılacaq.

Hazırda peyklər yanacaqları tükəndikdə adətən işlək vəziyyətini itirir və yeni peyk buraxılması tələb oluna bilər. Bu situasiya təkcə ekoloji təsirlər yaratmaqla kifayətlənmir, həm də çox yüksək xərclərə səbəb olur. Kosmik yanacaq doldurma məntəqələri bu problemi həll edərək peyklərin ömrünü uzatmağı və buraxılış xərclərini azaltmağı vəd edir. Əgər bu konsept uğurlu olarsa, kosmos tədqiqatlarında və kommersiya peyk fəaliyyətlərində əhəmiyyətli bir paradiqma dəyişikliyi baş verə bilər.

ABŞ Kosmik Qüvvələri əvvəlcə kosmik yanacaq doldurma məntəqəsi layihəsinin etibarlılığını yoxlamaq üçün tək bir missiya planlaşdırmışdı. Lakin prosesdə bu testlərin daha genişmiqyaslı ola bilməsi üçün layihəni iki ayrı missiyaya bölmək qərarı alınıb.

"Tetra-5" missiyası (2026): "Tetra-5" missiyası 2026-cı ildə buraxılacaq və "Orbit Fab" tərəfindən hazırlanan Sürətli Birləşdirilən Maye Ötürücü İnterfeys (RAFTI) texnologiyasını sınayacaq. RAFTI peyklərin orbitdəki yanacaq anbarlarına təhlükəsiz şəkildə birləşməsini və yanacaq ötürülməsini mümkün edir. Bu sistemin effektivliyi kosmosda yanacaq ötürülməsi üçün mühüm addım olacaq.

"Tetra-6" missiyası (2027): 2027-ci ildə həyata keçiriləcək "Tetra-6" missiyası "Northrop Grumman" tərəfindən hazırlanan Passiv Yanacaq Doldurma Modulunun (PRM) texnologiyasını qiymətləndirəcək. Bu missiyada PRM ilə təchiz edilmiş peykin daha böyük yanacaq anbarı olan Geosinxron Köməkçi Yanacaq Tankeri ilə əlaqə yaratması və yanacaq doldurması test ediləcək.

Bu testlərin uğurlu olması halında peyklərin orbitdə yanacaq alaraq fəaliyyət müddətlərini artırmaq mümkün olacaq. Bu da həm kommersiya, həm də hərbi peyk əməliyyatlarının səmərəliliyini artıra bilər. Xüsusilə astronomik xərclər tələb edən peyk buraxılış prosesləri əhəmiyyətli dərəcədə azaldılaraq bu sahədə davamlı quruluş yaradıla bilər.

Kosmik yanacaq doldurma məntəqələri gələcəkdə kosmosda insan fəaliyyətləri və kəşfiyyat missiyaları üçün lazım olan infrastrukturanın əsas daşlarından birinə çevrilə bilər. Texnoloji yeniliklər təkcə peyk sistemlərini deyil, həm də uzunmüddətli insanlı kosmos missiyalarını dəyişdirmə potensialına malikdir.

Aydın