ABŞ-ın Florida ştatındakı bir nüvə stansiyası nəsli təhlükədə olan Amerika timsahları üçün sığınacaq rolunu oynayır. Lakin narahat olmağa əsas yoxdur - bu timsahların mutanta çevrilmək ehtimalı yoxdur.

Qaynarinfo xəbər verir ki, Florida ştatında yerləşən nüvə stansiyasının soyutma kanallarında gözlənilməz şəkildə genişlənən Amerika timsahı populyasiyası yaşayır. Maraqlıdır ki, bu süni mühit timsahların sayı azalmaqda olan populyasiyasına müsbət təsir göstərir və onların yenidən çoxalmasına imkan yaradır.

Nüvə stansiyası timsahlar üçün necə sığınacağa çevrildi?

"Turkey Point" Nüvə Elektrik Stansiyası 1960-cı illərdə Florida ştatının cənubundakı bataqlıq ərazilərdə inşa olunmağa başlayıb. Bu obyekt, nüvə reaktorlarından yaranan istiliyi yaymaq üçün 2.700 hektarlıq ərazini əhatə edən mürəkkəb soyutma kanalları sisteminə sahibdir. Burada məskunlaşan timsahlar illər ərzində bu sistemi yaşamaq, çoxalmaq və bölgədəki məhvolmadan xilas olmaq üçün istifadə ediblər.

Timsahlar ilk dəfə 1976-cı ildə bu ərazidə qeydə alınıb. O vaxtdan bəri stansiyanın operatoru "Florida Power and Light" şirkəti 8.000-dən çox timsah balasını qeydiyyata alıb. 2022-ci ildə aparılan hesablamalara görə, nüvə stansiyasının soyutma kanallarında 33 yuva aşkarlanıb ki, bu da yeni bir rekorddur. Bundan əlavə, həmin il 512 timsah balası etiketlənərək yenidən təbiətə buraxılıb. Bu isə Orta və Cənubi Amerika, eləcə də Karib hövzəsində yayılmış, lakin hazırda təhlükə altında olan bu sürünənlər üçün olduqca müsbət xəbərdir.

6 metr uzunluğa çata bilirlər

Amerika timsahları 6 metr uzunluğa qədər böyüyə bilsələr də, vəhşi təbiətdə 4,2 metrdən uzun olanlarına nadir hallarda rast gəlinir. "Turkey Point" stansiyasının mühitində isə bu timsahlar üçün bir sıra əlverişli şərait mövcuddur. Məsələn, soyutma kanallarındakı sabit su səviyyəsi yuvanın su altında qalma riskini azaldır. Bundan əlavə, insan müdaxiləsindən və digər yırtıcılardan qismən qorunmaq imkanı yaradır.

"Florida Power and Light" şirkətinin ekoloqu Mayk Lloret 2024-cü ildə "CBS News"a verdiyi açıqlamada belə deyib: "Bura onlar üçün bir sığınacaqdır, burada güvəndədirlər. Florida və ABŞ-dakı ən sıx yuvalama bölgələrindən birinə sahibik".

Mükəmməl sığınacaq deyil, amma timsahlar burada daha yaxşı yaşayır

Baxmayaraq ki, "Turkey Point" timsahlar üçün əlverişli bir mühit yaradır, bu, ideal sığınacaq deyil. ABŞ Balıq və Vəhşi Təbiət Xidməti 2019-cu ildə apardığı araşdırmalarda, kanal sistemindəki suyun keyfiyyətinin zəiflədiyini və bunun timsahlarla yanaşı onların ekosisteminə də zərər verdiyini müəyyən edib. Bu vəziyyət Biodiversitet Mərkəzinin ciddi xəbərdarlıq etməsinə səbəb olub.

Bununla yanaşı, 2010-cu illərdə bölgədə suyun duzluluğunda baş verən ani artım, dəniz yosunlarının və su bitkilərinin məhv olmasına səbəb olub ki, bu da ekosistemə ciddi təsir edib. Lakin bütün bu çətinliklərə baxmayaraq, "Turkey Point"dəki Amerika timsahları hələ də vəhşi təbiətdə yaşayış mühiti məhdudlaşan və ovlanma riski ilə üzləşən digər timsahlardan daha yaxşı vəziyyətdədir.

Lloretin sözlərinə görə, dişi timsahlar yuva qurmaq üçün gəlir, erkəklər isə onların ardınca gəlir və burada doğulan timsah balaları özlərini böyüdə bilirlər: "Daha təbii mühitlərdə yox olan mükəmməl təcrid olunmuş yuvalama sahələrimiz var".

Bu vəziyyət göstərir ki, bəzən insan tərəfindən yaradılmış süni mühitlər, təbiətdə təhlükə altında olan növlərin qorunmasına müsbət təsir göstərə bilər. Lakin bu ekosistemlərin uzunmüddətli sağlamlığı üçün ətraf mühit problemlərinin də nəzərə alınması vacibdir.

Aydın