Bristol Universitetinin alimləri Yer kürəsinin milyonlarla il sonra necə dəyişəcəyini superkompüter vasitəsilə modeləşdiriblər.
Qaynarinfo-nun məlumatına görə, araşdırma nəticəsində məlum olub ki, 250 milyon il sonra planetimizdə insan və məməlilərin yaşaması mümkün olmayacaq.
Yeni superkontinent: Panqeya Ultima
"Indian Defence Review" nəşrinin məlumatına görə, gələcəkdə qitələr birləşərək "Panqeya Ultima” adlı nəhəng bir superkontinentə çevriləcək. Bu qitə ekvatora yaxın bir ərazidə formalaşacaq və aşağıdakı səbəblərdən məməlilər üçün yaşayış üçün yararsız olacaq:
İstilik tələsi:
Superkontinentin daxili hissəsində okean çıxışı olmadığı üçün temperatur sürətlə yüksələcək və ekstremal iqlim şəraiti yaradacaq. Bu bölgə səhraya çevriləcək, qlobal istiləşməni daha da gücləndirəcək.
Artan vulkanik aktivlik:
Qitə lövhələrinin toqquşması atmosferə böyük miqdarda karbon qazının (CO₂) buraxılmasına səbəb olacaq. Bu, istixana effektini gücləndirəcək və qlobal temperaturu daha da artıracaq.
Günəşin parlaqlığının artması:
250 milyon ildən sonra Günəş bugünkündən 2,5% daha parlaq olacaq. Bu da Yer kürəsindəki istiliyin daha da artmasına səbəb olacaq.
Həddindən artıq isti və rütubət
"Nature Geoscience" jurnalında dərc edilən araşdırmaya görə, Panqeya Ultimanın böyük hissəsində temperatur 40°C-dən yüksək, bəzi ərazilərdə isə 50°C-dən çox olacaq.
Məməlilər buxarlanma yolu ilə bədənlərini soyutmağa (tərləmə və ya tez nəfəs alma) ehtiyac duyurlar. Ancaq bu superkontinentdə rütubət o qədər yüksək olacaq ki, tərləmə prosesi işləməyəcək və bu, bədənlərin həddindən artıq qızaraq ölməsinə gətirib çıxaracaq.
Tədqiqat göstərir ki, Yer kürəsindəki torpaqların 92%-i məməlilər üçün yararsız hala gələcək və yalnız qütb və sahil bölgələri yaşamaq üçün münasib qala bilər.
İnsanlıq sağ qalacaqmı?
İnsanlar həyatda qalmaq üçün müxtəlif adaptasiya yolları tapmalıdırlar:
Bədən təkamülü:
İnsanların daha qalın dərisi, dəyişmiş tərləmə sistemi və ya bədən formasının istiliyə daha dayanıqlı olması üçün təkamül keçirməsi mümkündür.
Yeraltı şəhərlər:
İnsanlar yerin altında böyük şəhərlər inşa edərək yüksək temperaturdan qoruna bilərlər.
Gecə həyat tərzi:
Gündüzün bürkülü istisindən qaçmaq üçün insanlar gecə aktiv olub, gündüzlər sığınacaqlarda qala bilərlər.
Digər planetlərə köç:
Bəzi alimlər düşünür ki, insanlar Panqeya Ultima yaranmazdan çox əvvəl başqa planetləri kolonizasiya edəcək və ya Yer kürəsinin iqlimini dəyişdirmək üçün texnologiyalar inkişaf etdirəcəklər.
Bu araşdırma Yer kürəsinin uzaq gələcəyini anlamaq və iqlim dəyişikliyinin təsirlərini araşdırmaq baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır. Alimlər xəbərdarlıq edirlər ki, iqlim dəyişikliyi ilə bağlı bu cür ekstremal ssenarilər milyonlarla il sonra yox, daha erkən reallaşa bilər.
Aydın
Şərhlər