Qaynarinfo Earth.com-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə alimlər "Environmental Research Letters" jurnalında dərc olunmuş araşdırmalarında bildiriblər.

Tədqiqatçılar 1980-ci illərin əvvəlindən Yer ətrafında dövr edən peyk alətlərinin məlumatlarını təhlil ediblər. Mütəxəssislər ERS-1, ERS-2, Envisat və Copernicus Sentinel-3 kimi missiyaların sensorları, həmçinin iki mikrodalğalı alət də daxil olmaqla 20 peyk infraqırmızı radiometrdən istifadə edərək ölçmələr aparıblar.

Alimlər müəyyən ediblər ki, 1985-1989-cu illər arasında qlobal okeanın orta temperaturu hər on ildən bir təxminən 0,06 C° artıb. 2019-2023-cü illər arasında bu rəqəm təxminən 0,27 C°-yə yüksəlib. Tədqiqatçıların fikrincə, planetimizi əhatə edən nazik su qabığı bu gün bir nəsil əvvələ nisbətən dörd dəfədən çox sürətlə istiləşir.

Okean temperaturunun sürətlə artmasına nə təsir edir?

Tədqiqatçılar bəzən Yer səthini bir-iki il ərzində soyudan vulkan püskürmələrini tədqiq ediblər. Onlar həmçinin Sakit Okeanda - El Nino və La Ninada su qatının səth temperaturunda dalğalanmaların təsirinin xəritəsini tərtib ediblər. Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, bu amillərin heç biri son sürətlənməni bir yana qoyaq, temperaturun uzunmüddətli artım tendensiyasını izah edə bilməz.

Əsas sürücü atmosferdə istiliyi saxlayan istixana qazlarının yığılması nəticəsində yaranan uzunmüddətli enerji balanssızlığıdır.

ESA-CCI SST layihəsinin elmi rəhbəri Ouen Emberi izah edib: "Tədqiqatımız uzunmüddətli dəniz səthinin istiləşməsinin dominant sürücüsü kimi planet enerjisinin artan yığılmasını aydın şəkildə müəyyənləşdirir, eyni zamanda El Nino, vulkanik fəaliyyət və günəş dəyişikliklərinin səbəb olduğu qısa müddətli rəqslər dəyişkənlik əlavə edir, lakin ümumi sürətlənmə tendensiyasını dəyişmir".

Alimlər həmçinin bildiriblər ki, 1980-ci illərin sonundan bəri istiləşmə sürətinin dörd dəfə artması bəşəriyyətin iqlim sisteminə təsirinin ayıqlayıcı göstəricisi kimi xidmət edir.

Okean temperaturunun artmasının nəticələri

Tədqiqatçılar qeyd ediblər ki, səth sularının daha isti olması səbəbindən fırtınalar daha tez güclənir və daha yüksək küləyin sürətinə çatır. Temperatur həddini aşdıqca mərcan qayaları rəngini itirir, balıq məktəbləri hərəkət edir və torpaqdakı hava şəraiti dəyişir.

Buzlaqların ərimiş suları ilə dəniz səviyyəsi də yüksəlir. Bu dolayı təsirlər sahil infrastrukturundan tutmuş qlobal ərzaq təhlükəsizliyinə qədər hər şeyə təsir edir.

Gələcək okean temperaturu proqnozu

"Bu problemləri həll etmək üçün dəqiq iqlim proqnozlarına ehtiyac var: artan okean istiliyinin udulması ekstremal hava hadisələrini şiddətləndirir, ekosistemləri pozur və dəniz səviyyəsinin qalxmasını sürətləndirir, buna görə də davamlı monitorinq və modeli təkmilləşdirməyə ehtiyac var", deyə Emberi bildirib.

Tədqiqatçıların fikrincə, növbəti 40 ildə okeanların temperaturu artımında daha bir sürətlənmə və ya yavaşlama müşahidə olunacaqmı, əsasən qlobal istixana qazı emissiyalarının nə qədər tez və nə dərəcədə qəti şəkildə məhdudlaşdırılmasından asılı olacaq.

Aydın