Bloomberg nəşri amerikalı prezident Donald Trampın köməkçisi Stiv Uitkoffun ABŞ liderini necə daha yaxşı razı salmaq barədə Kremlə məsləhətlər verdiyi söhbətin eksklüziv transkriptini dərc edib. Bu material Uitkoffun "şübhəli loyallığına” və Moskvadan ABŞ-ın müharibənin başa çatdırılması üzrə danışıqlar səylərinə mümkün təsirinə işıq salıb.
Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "The Guardian”ın analizində deyilir. Lakin bundan az maraqlı olmayan məqam belə bir danışığın sızdırılması faktının özü və mümkün "sızıntı” mənbəyidir. Nəşr xatırladır ki, "Bloomberg” iki telefon danışığından yazmışdı: Uitkoff və Kremlin yüksək vəzifəli köməkçisi Yuri Uşakov arasında, həmçinin Uşakov və Ağ Evlə danışıqlarda iştirak edən Kiril Dmitriyev arasında.
Müəllif diqqət çəkir ki, səs-küyə səbəb olan məqalə imzasız dərc edilib. Ehtimal ki, bu, məqalənin yazıldığı yerin və ya müəllifin adının göstərilməsi mənbənin şəxsiyyəti barədə ipucu verə biləcəyi üçün edilib.
"Hər iki telefon danışığında iştirak edən Uşakov çərşənbə günü görünür ki, yazıların orijinallığını təsdiqlədi: o, onların bir hissəsinin "saxta” olduğunu iddia etsə də, qalanı barədə şərh verməyəcəyini bildirdi, çünki danışıqlar məxfi olub və belə müzakirələrin sızdırılmasının "adətən yolverilməz” olduğunu əlavə etdi”, – britaniya nəşri qeyd edir.
Dərc edilən danışığın məzmunu Uitkoffun danışıqlarda Rusiya mövqeyinə yaxınlığına dair şübhələri təsdiqləyir. Lakin belə həssas yazıları agentliyə konkret olaraq kimin təqdim etdiyi sualı daha mürəkkəbdir.
"Müəyyən fərziyyələr irəli sürmək çox çətindir. Bu, rus tərəfindən kimsə daxil olmaqla Uitkoffun reputasiyasına zərər vurmağa çalışan 100 milyon müxtəlif variantdan biri ola bilər”, – Moskva üzrə keçmiş Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin rəhbəri Daniel Hoffman izah edib.
Məqalədə deyilir ki, məxfi danışıqların ələ keçirilməsi və dərc olunması tarixçəsi rus xüsusi xidmət orqanlarında da var. Lakin Moskvanın Uşakovu kompromat etməyə motivi yoxdur, baxmayaraq ki, rus elitasındakı fikir ayrılıqları nəzərə alınmaqla bunu da istisna etmək olmaz.
Məqaləyə görə, zəngin dərc edilməsində Ukraynanın da motivi ola bilər:
"Kiyev danışıqlarda Uitkoffun rolundan çox narazıdır və onun mövqeyini sarsıtmaq, həmçinin Kreml və Ağ Evin müşaviri arasındakı əməkdaşlığın şok miqyasını açıqlamaq istərdi. Lakin amerikalılarla münasibətlərin ifşa olunacağı təqdirdə fəlakətli şəkildə pozulması riski ukraynalı rəsmiləri düşündürə bilər, həmçinin Ukrayna xüsusi xidmət orqanlarının Ukrayna ərazisindən kənarda WhatsApp vasitəsilə baş tutmuş zəngi dinləyə bilməsi möhtəşəm texnoloji nailiyyət olardı".
Keçmiş yüksəkvəzifəli xüsusi xidmət əməkdaşı bildirib ki, zəngi istənilən sayda xüsusi xidmət orqanı ələ keçirə bilərdi. Lakin bu sızıntının ən mümkün mənbəyi ABŞ sistemindən olan biri olub:
"Zəngləri ələ keçirməyin müxtəlif yolları mövcuddur – ənənəvi radioelektron kəşfiyyat metodları, kiberhücumlar və cihazlara çıxış. Buna görə nəzəri cəhətdən hər şey mümkündür, lakin mən güclü şəkildə şübhələnirəm ki, bu, ABŞ tərəfindən baş verib və əgər belədirsə, bunu edə bilən iki qurum var – MİA (CIA) və ANB (NSA).”
ABŞ xüsusi xidmət orqanlarında çoxları Tramp administrasiyasından və onun Ukrayna və Rusiya ilə bağlı siyasətindən narazı olsa da, belə məlumatın "sızdırılması” narazı hər hansı əməkdaş üçün son dərəcə təhlükəli addım olardı.
Bundan başqa, "Bloomberg”in yalnız danışığın transkriptini deyil, həm də audioyazısını əldə etməsi onu göstərir ki, mənbə ya bilavasitə kəşfiyyat məlumatlarının toplanmasında iştirak edib, ya da orijinal audioyazıya çıxışı olacaq qədər yüksək vəzifəli biri olub.
Başqa bir keçmiş kəşfiyyat əməkdaşı hesab edir ki, bu səs-küylü sızıntının arxasında Trampın xüsusi nümayəndəsinin prorusiya mövqeyindən hiddətlənmiş Avropa kəşfiyyatı dura bilər.
Uitkoffun Rusiya nümayəndəsi ilə danışığının "sızdırılması”: Trampın reaksiyası
Uitkoffla Uşakov arasındakı qalmaqallı danışıq dərc edildikdən sonra ABŞ prezidenti Donald Tramp bildirib ki, bu danışıqlarda heç bir pis şey görmür. Amerikan liderinə görə, bu, "danışıqların standart formasıdır”.
"Bu, standart bir şeydir, başa düşürsünüz? O bunu Ukraynaya "satmalıdır”. O, Ukraynanı Rusiyaya "satmalıdır”. Bu, danışıqlar aparanın işidir”, – deyə Tramp bildirib.
Alpər
Şərhlər