Britaniyada eramızdan əvvəl 2210-2010-cu illərə aid sümüklər üzərində aparılan araşdırmalar Erkən Tunc dövründə baş verən dəhşətli hadisələrin üstünü açıb. İngiltərənin cənub-qərbindəki Çarterhous Uarren bölgəsində tapılan qalıqlar ən azı 37 nəfərə aid olduğu ehtimal edilən 3000-dən çox sümük parçasını əhatə edir.

Qaynarinfo-nun "ScienceAlert" jurnalına istinadən məlumatına görə, tədqiqatlar göstərir ki, bu insanlar ölümcül zorakılığa məruz qalıb, parçalanıb və bədənlərinin bəzi hissələri böyük ehtimalla yeyilib. Sümüklər öldürülməzdən əvvəl yaxın məsafədən güclü zərbələr alındığını və ölüm anında bədənlərinin parçalandığını ortaya qoyur.

Dəhşətli tapıntılar

Oxford Universitetindən arxeoloq Rik Şultinq bu tapıntıların Britaniyanın tarix öncəsi dövründə nadir rast gəlinən zorakılıq nümunəsi olduğunu bildirir.

Onun sözlərinə görə, Neolit dövrünə aid skeletlərdə yaralanmalara daha çox rast gəlinir, lakin Erkən Tunc dövründə belə zorakılıq izləri gözlənilməzdir. Bu isə dövrün qaranlıq bir tərəfini üzə çıxarır.

Araşdırma nəticəsində:

* Kəllə sümüklərində çatlaqlar və deşiklər: İnsanların ölümcül künt zərbələrlə öldürüldüyünü göstərir.

Kəsik və qırıq izləri: Bədənlərin öldürülən şəxslərin parçalanaraq bəzilərinin yeyilmiş ola biləcəyini ehtimal etdirir.

* Parçalanma üsulu: Sümüklərin müəyyən formalarda kəsilməsi və qırılması, ətlərin vücuddan ayrılaraq yemək məqsədilə hazırlandığına işarə edir.

Aclıq, yoxsa ritual?

Tədqiqatçılar hannibalizm aclıqdan qaynaqlanmadığını düşünür. Aclıq vəziyyəti ilə bağlı heç bir sübut tapılmayıb. Bunun əvəzinə, bu zorakılığın ya dini-ritual xarakter daşıdığı, ya da sosial və ya siyasi konfliktin nəticəsi olduğu ehtimal edilir.

Çarterhous Uarrendə tapılan sümüklər üzərində aparılan araşdırmalar, qurbanların hörmətsizliklə dəfn edildiyini və insanlıqdan çıxarmaq məqsədilə yamyamlığa məruz qaldığını göstərir. Kimyəvi analizlər, öldürülən şəxslərin əcnəbi deyil, bölgədə yaşayan insanlar olduğunu təsdiqləyir.

Qurbanların aralarında ciddi münaqişə izlərinin olmaması, onların hazırlıqsız şəkildə bir qırğına qurban getdiklərini göstərir. Eyni zamanda, həmin bölgədə çoxlu sayda mal-qaraya aid sümük qalıqlarının tapılması, öldürülən insanların aclıq səbəbindən öldürülmədiyini dəqiqləşdirir.

Adam yeyənlik

Araşdırmaçılar düşünür ki, qurbanların bədənlərinin parçalanması və yeyilməsi, onları heyvan kimi göstərmək və insanlıqdan çıxarma məqsədi daşıyan bir cəzalandırma metodu ola bilərdi. Bu davranış, həm qurbanlara qarşı nifrəti artırır, həm də onları tamamilə sosial cəmiyyətdən uzaqlaşdırmağı hədəfləmiş ola bilər.

Sosial və siyasi gərginliklər

O dövrün şərtləri araşdırıldıqda, bu zorakılığın səbəblərinin tam başa düşülməsi çətin olsa da, Erkən Tunc dövrü cəmiyyətlərində sosial və siyasi təzyiqlərin olduğu məlumdur. Mümkündür ki, bu vəziyyət intiqam dövrələri yaradırdı və davamlı zorakılığa səbəb olurdu.

Bundan başqa, o dövrdə Britaniyada yayılan vəba xəstəliyi kimi epidemiyalar, cəmiyyətdaxili gərginlikləri artıraraq bu cür şiddət hadisələrini alovlandırmış ola bilər. Lakin hadisənin detalları barədə dəqiq nəticələr əldə etmək üçün hələ çox araşdırmaya ehtiyac var.

Tarixdən dərslər

Çarterhouse Uarren qalıqları üzərində çalışan arxeoloq Rik Şultinq qeyd edir:

"Bu tapıntılar tarixə dair inamlarımızı sarsıdır. Bu, tarix öncəsi insanların da müasir insanlar kimi vəhşiliklərə meylli ola biləcəyini göstərir və insan təbiətinin qaranlıq tərəfini açıq şəkildə nümayiş etdirir. Bu hadisənin yalnız bir dəfə baş verməsi ehtimalı azdır və buna görə də həmin dövrün sirrini araşdırmaq daha vacibdir".

Çarterhous Uarren kəşfi qədim cəmiyyətlərin dinamikalarını, onların sosial təzyiqlər və zorakılıqla necə qarşılaşdıqlarını daha dərindən başa düşmək üçün mühüm məlumatlar təqdim edir. Bu tapıntılar, insan təbiətinin və tarixi inkişafın qaranlıq və mürəkkəb tərəflərinə işıq salır.

Bu tapıntılar Britaniya tarixinin sanıldığından daha zorakılı və qaranlıq olduğunu göstərir. Ancaq bu hadisələrin hansı məqsədlə baş verdiyini dəqiq bilmək üçün daha çox tədqiqata ehtiyac var. Bu dövrün insanları niyə belə bir zorakılığa əl atırdı? Bu sual hələ də cavabsızdır.

Bu tapıntılar, Erkən Tunc dövrünün sosial və mədəni münasibətləri barədə yeni müzakirələr açır və bu qədim dövrün insan davranışları haqqında daha çox bilgi əldə etmək üçün imkan yaradır.

Aydın