İnsanı xəstə edən nə təbiət, nə də cəmiyyətdir – əsasən özü. İnsan əksər hallarda tənbəllik, tamah və bəzən də düşüncəsizlik ucbatından xəstələnir.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu sözlər tanınmış akademik Nikolay Makaroviç Amosovun 9 məşhur məsləhətindən birincisidir. Onun başqa məsləhətlərini də təqdim edirik.

2. Tibbə həddindən artıq ümid bağlamayın. Müasir tibb bir çox xəstəlikləri müalicə edə bilir, amma insanı sağlam edə bilmir. Hələlik tibbin insana "sağlam olmağı öyrətmək” gücü yoxdur. Həkimlərin təsir dairəsinə düşməkdən qorxun — bəziləri bədənimizin zəifliklərini şişirdir, xəstəlik uydurur və gerçəkləşməsi mümkün olmayan "vəd”lər verir.

3. Sağlamlıq üçün öz səylərin vacibdir. Onları heç nə ilə əvəz etmək olmaz. Xoşbəxtlik ondadır, insan orqanizmi o qədər mükəmməldir ki, sağlamlığı bərpa etmək demək olar, həmişə mümkündür. Sadəcə, yaş artdıqca və xəstəlik dərinləşdikcə bunun üçün lazım olan səy də çoxalır.

4. Səyin gücü motivasiyadan asılıdır. Motiv isə məqsədin əhəmiyyəti, ona çatmaq üçün zaman və imkanlarla müəyyən olunur. Təəssüf ki, sağlamlıq bir çoxları üçün yalnız ölüm yaxınlaşanda dəyərli olur. Ancaq zəif iradəli insanı hətta ölüm qorxusu da uzunmüddətli hərəkətə gətirə bilmir.

5. Sağlamlığın beş dayağı var: fiziki hərəkət, qidalanmada məhdudiyyət, bədənin möhkəmləndirilməsi, düzgün istirahət və — xoşbəxt həyat. Sonuncusu olmadan qalanları da mənasızdır, çünki xoşbəxtlik olmasa, insanın özünü sıxmağa motivasiyası qalmır.

6. Gündə cəmi 20–30 dəqiqəlik fiziki məşq kifayətdir. Amma elə səviyyədə olmalıdır ki, nəfəsin kəsilsin, tərləyəsən və nəbz ikiqat artsın. Bu müddəti iki dəfə artırmaq isə əladır.

7. Qidalanmanı məhdudlaşdırın. Bədən çəkisini belə qoruyun: boyunuzdan (sm-lə) azı 100 çıxın — bu, normal çəki sayılır.

8. İstirahət etməyi öyrənmək elmdir. Amma bu elmi mənimsəmək üçün də iradə və xarakter lazımdır.

9. Xoşbəxt həyat haqqında. Sağlamlıq xoşbəxtlik deyil, sadəcə onun vasitəsidir. İnsan sağlamlığa tez alışır və onu dəyərləndirməyi unudur. Amma sağlamlıq həm ailədə, həm də işdə xoşbəxtliyə nail olmağa kömək edir. Xəstəlik isə, əksinə, tam bir bədbəxtlikdir.

Amosovdan əlavə tövsiyələr

İnsanlar bilməlidirlər ki, həddindən artıq yemək, fiziki passivlik, psixoloji gərginlik və bədənin zəifləməsi onların əsas xəstəlik səbəbləridir.

Günahı təbiətdə, cəmiyyətdə və ya insan təbiətində deyil, öz davranışlarında axtarmalıdırlar.

Xəstəliklərin müalicəsi üçün əvvəlcə bu amilləri aradan qaldırmaq lazımdır: məşq etmək, az yemək, çiy tərəvəz yemək, çox bürünməmək, kifayət qədər yatmaq və siqareti tərgitmək.

Bu halda istifadə olunan dərmanlar da daha təsirli olacaq.

Texnologiya insanı faydalı hərəkətlərdən azad edib – deməli, onları "faydasız” hərəkətlərlə, yəni fiziki məşqlərlə əvəzləmək lazımdır. Gündə cəmi bir saat!

Daha çox meyvə və tərəvəz yeyin.

Çəkiyə ciddi nəzarət edin.

Orqanizminizə etibar edin və həkimlərə boş yerə qaçmayın.

Qeyd edək ki, Nikolay Makaroviç Amosov (1913–2002) — tanınmış sovet və ukraynalı cərrah, elm xadimi, yazıçı və akademikdir. O, xüsusilə ürək-cərrahiyyəsi sahəsində öncül işləri ilə tanınır və bir çox innovativ cərrahi metodların müəllifidir. Amosov həmçinin bədən tərbiyəsi, sağlam həyat tərzi və insan psixologiyası mövzularında araşdırmalar aparıb, tibbin inkişafına böyük töhfələr verib.

O, elmi fəaliyyəti ilə bərabər yazıçı kimi də tanınır; əsərlərində tibbi, elmi və humanist mövzuları birləşdirərək oxuculara həm praktiki, həm də fəlsəfi mesajlar verib. Amosovun tövsiyələri, xüsusilə sağlam həyat və fiziki fəaliyyətlə bağlı olan prinsipləri geniş yayılıb və hələ də aktualdır.

O, Ukraynada Akademik Məclis üzvü olub və bir çox beynəlxalq mükafatlara layiq görülüb. Amosovun həyatı həm elmi uğurlar, həm də insan sağlamlığına verdiyi töhfə ilə yadda qalıb.

Alpər