Qırıcı təyyarələr çox bahalı hərbi texnikadır və onların qiyməti on milyonlarla dollara çata bilər. Bununla belə, bu kateqoriyanın da öz "rekordçular"u var.

Qaynarinfo xəbər verir ki, WION nəşri tarixdəki ən bahalı 7 qırıcı təyyarənin siyahısını açıqlayıb. Onların hazırlanması və istehsalına nəhəng vəsaitlər sərf olunub.

Tarixdəki 7 ən bahalı qırıcı təyyarə bunlardır:

MiQ-31

Rusiyanın Ukraynaya qarşı hava hücumlarında mütəmadi istifadə etdiyi Rusiyanın MiQ-31 qırıcısı tarixdəki ən bahalı təyyarələrdən biridir. Nəşr qeyd edir ki, bu təyyarə bir çox rəqiblərindən ucuzdur, amma onun istehsalı yenə də çox baha başa gəlir.

MiQ-31 2,83 Max (təxminən 3467 km/saat) sürət yığa bilir və müasir radar sistemi ilə təchiz olunub. Bundan əlavə, o, X-47M2 "Kinjal” və R-37 raketlərinin daşıyıcısıdır.

Chengdu J-20

Çinin Chengdu J-20 qırıcısı Pekinin arsenalındakı ən bahalı model hesab olunur. Onun bir ədədinin qiyməti təxminən 110 milyon dollar dəyərindədir.

Nəşr bildirir ki, Chengdu J-20 gizli (stealth) texnologiya ilə hazırlanmış qırıcıdır və təxminən 2 Max (2450 km/saat) sürətlə uça bilir.

Boeing F/A-18 Super Hornet

ABŞ istehsalı olan Boeing F/A-18 Super Hornet qırıcısının qiyməti modifikasiyadan asılı olaraq 67–73 milyon dollar arasında dəyişir. Bu təyyarə ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin və digər ölkələrin avianosaçlarında yerləşə bilir.

Lockheed Martin F-35 Lightning II

Amerikanın F-35 qırıcısı 2011-ci ildən müxtəlif versiyalarda istehsal olunur. Nəşr yazır ki, bir təyyarənin qiyməti təxminən 109 milyon dollar təşkil edir. F-35 proqramı aviasiya tarixində ən bahalı layihə hesab olunur — onun bütün istismar dövrü üçün xərcləri 1,7 trilyon dollardan çox qiymətləndirilir.

Eurofighter Typhoon

Avropa istehsalı olan Eurofighter Typhoon 2003-cü ildə istifadəyə verilib. Nəşrə görə, bir ədədinin qiyməti 117 milyon dollardır.

Bu qırıcı sürətli reaksiya və hava döyüşləri üçün nəzərdə tutulub. Onun yüksək qiyməti müasir radar və silah sistemlərinin mövcudluğu ilə izah olunur.

Dassault Rafale

Fransanın Dassault Rafale qırıcısının qiyməti bir ədəd üçün təxminən 125 milyon dollardır. Bu, çoxməqsədli təyyarədir — həm hava üstünlüyü, həm də yer hədəflərinə hücum üçün istifadə olunur. O, müasir avionika ilə təchiz olunub və müxtəlif növ silah daşıya bilir.

F-22 Raptor

"Lockheed Martin”in F-22 Raptor modeli tarixdə ən bahalı qırıcı təyyarə olub. Bir ədədinin qiyməti 143 milyon dollar, ümumi istehsal xərci isə təxminən 334 milyon dollar təşkil edir.

Nəşr əlavə edir ki, F-22 Raptor 2,25 Max (təxminən 2756 km/saat) sürət yığa bilir və yüksək səviyyəli gizlənmə (stealth) imkanları ilə tanınır. ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin məlumatına görə, Vaşinqton bu təyyarələri 2060-cı ilə qədər istismar etməyi planlaşdırır.

Niyə müasir qırıcıların düz qanadları yoxdur?

Əvvəllər WION müasir qırıcı təyyarələrdə 1950-ci illərin başlanğıcındakı kimi düz qanadların artıq niyə istifadə edilmədiyini izah edərək yazır ki, məsələ aerodinamika ilə bağlıdır.

Düz qanadlar aşağı sürətlərdə güclü qaldırıcı qüvvə yaradır ki, bu da qalxış və eniş zamanı faydalıdır. Lakin çox yüksək sürətlərdə onlar böyük hava müqaviməti doğurur.

NASA-nın araşdırmaları göstərib ki, təyyarə 1 Max sürətinə yaxınlaşanda qanadları boyunca zərbə dalğaları əmələ gəlir. Əgər qanadlar geriyə əyilmiş və üçbucaqlı formadadırsa, hava axını yön dəyişir və müqavimət azalır.

Alpər