İnsanların cənazə mərasimləri tarix boyunca mədəni müxtəlifliyi və dəyişimi əks etdirən müxtəlif tətbiqlərlə müşayiət olunub. Antik Misirdə ehtiyatla həyata keçirilən mumiyalama mərasimlərindən tutmuş, bu günlərdə getdikcə populyarlaşan ekoloji dostu dəfn üsullarına qədər geniş bir spektr mövcuddur.

Lakin bu keçidlər həmişə problemsiz olmayıb, xüsusilə qədim dövrlərdə istifadə olunan təhni̇t üsulları zamanı olduqca qeyri-adi hadisələr yaşanıb. Bu metodlar əsasən vacib şəxslərin cəsədlərinin uzun müddət nümayiş etdirilə bilməsi üçün seçilib.

1958-ci ilin oktyabr ayında Romada baş verən bir hadisə təhni̇t üsulları tarixində ən diqqətçəkən nümunələrdən biri kimi seçilir. Həmin dövrdə Papa XII Pius kəskin ürək çatışmazlığı səbəbilə dünyasını dəyişib. Papa həyatda olarkən cənazəsinin ictimaiyyətə açıq şəkildə nümayiş olunacağı üçün bədəninin bütövlüyünün qorunmasını istəyib, lakin orqanlarının çıxarılmasına icazə verməyib. Bu tələb ənənəvi təhni̇t üsullarından kənara çıxılmasına və qeyri-adi bir yanaşmanın tətbiq olunmasına səbəb olub. Nəticə isə gözləniləndən də acınacaqlı olub.

Təhni̇t prosesinin ənənəvi bir hissəsi bədənin çürüməsinin qarşısını almaq və qaz yığılmasını önləmək məqsədilə daxili orqanların çıxarılması və qoruyucu maye ilə doldurulmasını nəzərdə tutur. Lakin Papa XII Piusun cəsədi həkim Rikkardo Qaleazzi-Lisinin inkişaf etdirdiyi təcrübəvi bir metodla təhni̇t edilib. Bu üsul ənənəvi prosedurdan fərqli olaraq, cəsədin yağlarla örtülməsi və plastiklə sarılması formasında olub. Lakin Roma şəhərində oktyabr ayının qeyri-adi isti keçməsi, bu qeyri-ənənəvi yanaşmanın fəlakətli nəticələrə gətirib çıxarmasına səbəb olub və cəsədin təbii çürümə prosesi sürətlənib.

Bədənin içində toplanan qazlar qısa müddətdə dramatik bir vəziyyət yaradıb. Cərrahlar Salonu Muzeylərindən baş tədqiqatçı Ken Donaldson bu hadisəni belə izah edir: "Piusun təbii şəkildə dəfn olunma istəyi nəzərə alınsa da, daxili orqanların çıxarılmaması böyük bir səhv idi. Öz-özünə parçalanma və bağırsaq bakteriyalarının təsiri ilə bədəndə intensiv qaz yığılması baş verdi".

Dörd günlük ictimai ziyarət və cənazə mərasimi zamanı, cəsəddə yığılan qazlar nəticəsində Papa XII Piusun sinəsi "partlayıb". Bundan əlavə, burnu və barmaqları qopdu, bədəni tünd yaşıl-siyahı rəng alıb. Cəsəddən yayılan kəskin qoxu səbəbilə mərasimdə xidmət edən mühafizəçilər huşlarını itirir, növbələr yalnız 15 dəqiqəlik intervallarla həyata keçirilə bilirdi.

Bu hadisə cənazə mərasimləri tarixində maraqlı hadisələrdən biri kimi yadda qalıb. Eyni zamanda, təhni̇t metodlarının nə qədər incə və həssas bir proses olduğunu və səhv tətbiqlərin necə dramatik nəticələr doğura biləcəyini göstərən dərs xarakteri daşıyır.

Aydın