Estoniyanın təşəbbüsü ilə hazırlanmış dron divarı layihəsi süni intellektlə inteqrasiya olunaraq effektiv və avtonom təhlükəsizlik həlli təqdim etməyi, eyni zamanda Rusiyanın təcavüzkar siyasətinə qarşı müdafiə xətti yaratmağı hədəfləyir. Lakin layihənin gələcəyi yalnız regional əməkdaşlıqlar çərçivəsində formalaşa bilər.

Qaynarinfo xəbər verir ki, Şərqi Avropa ölkələri Rusiyanın getdikcə daha təcavüzkar xarakter alan siyasətinə qarşı effektiv həll yolları axtarır. Təklif olunan "dron divarı" layihəsi də bu axtarışların nəticələrindən biridir: sensorlar, dronlar və anti-dron sistemlərini bir araya gətirərək regionun təhlükəsizliyini gücləndirməyi hədəfləyir.

Layihənin sərhəddə reallaşdırılması üçün ölkələr arasında misli görünməmiş bir əməkdaşlıq tələb olunur. Ukraynanın işğalından sonra Şərqi Avropada gərginlik uzun illərdir olmadığı qədər artıb və bu artım bu gün də davam edir. Region ölkələri Rusiyanın bu təcavüzkar mövqeyinə qarşı hazırlıqlı olmağı və böyük koordinasiya içində hərəkət etməyi zəruri hesab edir. Yeni bir sürprizlə qarşılaşmamaq üçün ölkələr bu dron divarını çəkindirici bir müdafiə vasitəsi kimi dəyərləndirir.

Dron divarı: necə reallaşacaq?

Estoniyanın daxili işlər naziri Lauri Laanemet tərəfindən təklif olunan bu layihənin əsas elementlərini dronlar, sensorlar və anti-dron sistemləri təşkil edir. Xüsusilə Ukraynadakı toqquşmalarda Rusiyanın dronlardan səmərəli şəkildə istifadə etməsi bu planın əhəmiyyətini artırır. Uzun sərhədlər boyunca sıx meşələr, bataqlıqlar və dağlıq ərazilər kimi coğrafi çətinliklər dronları müdafiə baxımından kritik vasitəyə çevirir.

Dronlar müasir hərbi əməliyyatlarda geniş şəkildə istifadə oluna bilir; bombardmandan tutmuş kəşfiyyat toplamağa qədər müxtəlif funksiyalar üçün əlverişlidir. Lakin daha kiçik dronlara qarşı raket və raket kompleksləri kimi bahalı müdafiə sistemlərindən istifadə həmişə effektiv olmur. Bu səbəblə dron divarı layihəsi ağıllı sensorlar və avtonom anti-dron sistemləri ilə Rusiyaya məxsus dronlara qarşı mübarizədə yeni bir standart yaratmağı qarşısına məqsəd qoyur. Eyni zamanda, xüsusi olaraq hazırlanmış süni intellekt altyapısı ilə sistemin avtomatlaşdırma səviyyəsinin artırılması planlaşdırılır.

Müdafiə şirkətlərinin fəaliyyəti və regional strategiyalar

Şərqi Avropa ölkələri yalnız dron divarı ilə kifayətlənməyərək, müxtəlif müdafiə metodlarının inkişafına da diqqət yetirir. Məsələn, Estoniyanın "Rantelon" şirkəti İraqda partlayıcı qurğuları zərərsizləşdirən siqnal pozucu (jammer) sistemi hazırlamışdı və hazırda bu divar üçün bənzər sistem üzərində işləyir. "Frankenburg Technologies" isə dronlara qarşı istifadə oluna biləcək mini-raketlərin istehsalını hədəfləyir. Seriyalı istehsala keçildiyi təqdirdə bu raketlər münasib qiymətli və effektiv müdafiə həlli kimi təqdim oluna bilər.

Belə bir müdafiə sisteminin həyata keçirilməsi zaman ala bilər. Hal-hazırda layihə üçün xüsusi büdcə ayrılmayıb; ölkələr və müdafiə şirkətləri arasında danışıqlar davam edir. Bununla belə, Avropa ölkələri müdafiə büdcələrini artıraraq gələcəkdə bu cür layihələrə daha çox vəsait ayırmağı planlaşdırır.

Aydın