"Bu zərbələrin vurulmasına da İsrailin dəstəklədiyi və Suriyada qiyam qaldıran druzlara qarşı ölkənin müdafiə nazirliyinin hayata keçirdiyi addımlardan sonra başlanılıb. Druzlar parçalanmış vəziyyətdədir. Onlar İsrail, Livan, Suriya və az miqdarda İraqda yaşayırlar. İsraildəki druzlar açıq şəkildə Təl-Əviv tərəfindən dəstəklənir. Onlar da Suriya ərazisində mədəni muxtariyyətin olmasını tələb edir. Amma Suriya druzları bu istəklə razı deyil. Livan druzları da Suriyanın parçalanmasında maraqlı deyil. Çünki bu bölgə ölkələri, Livan üçün ciddi fəsadlara gətirə bilər. Bu baxımdan, druzların ən böyük siyasi liderlərindən olan Cumbulad Dəməşqə gələrək, mesaj verdi ki, druzlar Susiyadan qopmaqda maralı deyil. Bununla da druzların qiyamı yatırıldı".

Lakin buna baxmayaraq, həmsöhbətimiz düşünür ki, İsrail də druz kartını əldən vermək istəmir:

"İsrail Suriyada öz mövqeyini təmin etmək istəyir. Druz kartının şişirdilməsində bir çox ölkələrin də marağı var. Suriyada xaosda geri qayıtmaq üçün Rusiya və İran da maraqlıdır. Druz lideri Mərvan Kivanın səs yazısı yayıldı və açıqlama verdi ki, peyğəmbəri təhqir etməyib. Ümumiyyətlə, belə bir səs yazısı da yoxdur. Bütün bunlar onu göstərir ki, bölgədə təxribatın olmasını istəyənlər var".

Ekspert deyir ki, İsrailin də Suriyadan ehtiyatlandığı məqamlar var:

"Suriya hökumətinin legitimliyi ciddi sual altındadır. ABŞ-ın Dəməşqdən ölkəni lərzəyə sala biləcək 8 tələbi var. Terrora qarşı koalisiyanın yaradılmasında Suriya iştirakı tələb olunur ki, bu ərazidəki Əl-Qaidənin də dəyirmanına su tökmək demək olacaq. Məsələ ondadır ki, Suriyanın hazırkı lideri özü keçmiş cihadçıdır. Onun Qərbə açılması isə islamçıları qıcıqlandıra bilər. İŞİD də təbliğat formasında Suriya gündəminə daxil olmağa çalışır. Deməli, onlar da aktivləşə bilərlər. ABŞ Suriyanın xaricdəki aktivlərinin geri qaytarılması müqabilində bu ölkədə itən vətəndaşlarının tapılması üçün ortaq kommisiyanın yaradılmasını da istəyir. Suriya habelə tərəddüd etmədən İrana bağlı SEPAH və digər bu kimi qüvvələri terrorçu qruplaşmalar elan etməlidir. Başqa bir tərəfdən, Fələstinlə bağlı bütün təşkilatlar Suriyadan çıxmalı, onlar da terror təşkilatı elan edilməlidir".

Rufiz Hafizoğlu bildirir ki, bölgədə Türkiyənin nüfuzu da artır:

"Ankara bu meydanda ciddi nailiyyət əldə etdi. Amma Suriya hökumətinin Türkiyəyə nə qədər bağlı olması mövzusu özü böyük sualdır. Ortada ciddi etnik fərqlilik var. Əhməd əl-Şaraanın ilk səfəri Qətərə, Səudiyyə Ərəbistanına oldu. Heç nə havayı edilmir. Əl-Riyadla Qətər Suriyanın gələcək həyatında yer almaqda önəmli faktorlardır. Təl-Əvivə isə güclü ərəb qonşusunun olduğu ölkə lazım deyil. Suriyada Türkiyə bazasının olması da İsrailin istəyincə deyil. Amma onlar həm də gözəl bilirlər ki, Türkiyə İran deyil. İsraillə Türkiyənin müharibəsi əslində rəsmən III Dünya müharibəsinin elan edilməsi olacaq. Bu baxımdan İsrail odlu-alovlu danışsa da, Türkiyə ilə üz-üzə gəlməsi, ona iqtisadi və siyasi fəsadlar gətirəcək. Türkiyənin İsrailə ehtimal olunan müdaxiləsi isə Əl-Riyad da daxil islam dünyasının Ankaranın yanında yer almasına gətirib çıxaracaq".

Qeyd edək ki, Susiyada vəziyyət yenidən gərginləşib. Keçid hökumətinin qiyam qaldıran druzlara qarşı fəaliyyəti İsraili prosesə müdaxilə etməyə vadar edib. İsrail hətta Suriya prezidenti Əhməd əl-Şaraanın sayarına yaxın ərazini belə bombalayıb.

Rüfət Sultan