ABŞ Prezidenti Donald Trampın Ukrayna üçün təqdim etdiyi yeni sülh planı çox güman ki, uğursuz olacaq. Eyni zamanda, yaxın aylarda onun uğur qazana biləcək bir yanaşma hazırlamaq şansı var.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Bloomberg”in şərhçisi Hel Brends yazır.

"Əsl sülh təşəbbüsü 2026-cı ildə mümkün ola bilər, çünki Rusiya lideri Vladimir Putinin iqtisadiyyata və orduya təzyiqi artır. Lakin ABŞ, Avropa İttifaqı və Ukraynadakı siyasətçilər öz tərəddüdlərini və zəifliklərini aşmalıdırlar – əks halda Putin bu müharibəni hələ də öz şərtləri ilə davam etdirə biləcək”, – ekspert vurğulayıb.

ABŞ sülh planını təqdim etdikdən sonra, Ukrayna və Avropa rəsmiləri Trampın köməkçilərini təşviq edərək, potensial fəlakətli təşəbbüsü Ukraynanın sağ qalmasına və inkişafına imkan verəcək proqram halına gətirməyə çalışırlar. Nəticədə, Putin tərəfindən şübhəsiz rədd ediləcək daha qısa bir təklif variantı ortaya çıxıb.

"Əsas ziddiyyətləri bacarıqla həll edə biləcək formul axtarışı davam edəcək. Çətin məsələ isə odur ki, Putin hələ də Ukraynanı parçalamağa və ələ keçirməyə çalışır. Amma bu sülh təşəbbüsü uğursuz olsa, növbəti mərhələ daha yaxşı ola bilər – əgər Ukrayna və tərəfdarları lazımi hazırlığı görsələr. Putin hesab edir ki, Rusiya qələbə yolundadır. Lakin onun mövqeyi göründüyü qədər güclü deyil”, – Brends əlavə edib.

Şərhçi hesab edir ki, müharibəni əlavə dağıdıcı ərazi güzəştləri olmadan sona çatdıracaq layiqli həll yolu, Putinin hərbi səyləri ilə bağlı böhranı sürətləndirmək və eyni zamanda Ukrayna böhranını uzatmaqdan keçir.

"Bunun vasitələri sirr deyil. ABŞ Rusiyanın enerji gəlirlərinə təzyiqi artırmalıdır, xüsusilə Putinin neftini alan Çin alıcılarına yönəlməlidir. Onlar sanksiyaları daha aqressiv tətbiq etməli, hərbi sahədə Putinin ordusunu dəstəkləyən Çin-Rusiya strateji ticarətini boğmalıdırlar. Kəşfiyyat dəstəyi və silah – bəlkə də "Tomahawk” raketləri kimi mübahisəli olmayan, daha əlçatan alternativlər – Rusiya hərbi iqtisadiyyatını daha da pozaraq Ukraynaya uzaqdan zərbə kampaniyalarında kömək edə bilər”, – materialın müəllifi yazır.

Bundan əlavə, ekspertin sözlərinə görə, Avropa İttifaqı Rusiyanın dondurulmuş aktivlərini Kiyevə ötürmək planını təsdiqləməlidir ki, Rusiya liderinin Ukraynanın baharda iflas edəcəyi barədə təsəvvürünü dağıtsın.

"Avropa Putinin xəzinəsini dolduran enerji idxalını dayandırmaq istiqamətində daha qəti addımlar atmalıdır, hətta sanksiyalar onu zəiflədirsə belə. Ukraynanın rolu isə getdikcə narahatedici vəziyyəti işçi qüvvəsi ilə həll etmək, daha çox əmək qabiliyyətli gənc kişiləri səfərbər etməkdir. Bu müharibə uzun müddətdir ki, tükənmə yarışına çevrilib. Bütün bu tədbirlərin məqsədi Putinin danışıqlardakı mövqeyini dəyişdirmək, ona zamanın bəlkə də onun tərəfində olmadığını göstərməkdir. Lakin bunun üçün Vaşinqton, Brüssel və Kiyev öz strateji patologiyaları və dilemmalarını aşmalıdır”, – Brends vurğulayıb.

Şərhçi hesab edir ki, Trampın sülh təşəbbüsləri uğursuz olur, çünki onlar Putinin Ukraynanı parçalamaq istəyinə qarşı ciddi dirənmir. Ona görə də uğur qazanmaq üçün ABŞ lideri təsir vasitələrini təcili və sistemli şəkildə artırmağa fokuslanmalı, həmkarlarının vaxtını və birliyini səmərəsiz diplomatik manevrlərə sərf etməməlidir.

"Əgər bu asan olsaydı, artıq baş verərdi. Amma hərəkətsizliyin bədəli faciəli ola bilər: 2026-cı il yalnız Rusiya üçün təhlükəli deyil. Ukraynada siyasi vəziyyət müharibə və korrupsiya qalmaqalları fonunda zəhərlidir. Döyüş bölgəsində vəziyyət insan resursları problemlərinə görə şübhəsiz pisləşir”, – müəllif qeyd edib.

"Bloomberg”in şərhçisi yekunlaşdırıb ki, müharibə qeyri-sabit tarazlıqdır və acı həqiqət odur ki, bu konflikt hər iki tərəf üçün dözülməz olur.

"Ukrayna və onun tərəfdarları Putinin hərbi fəaliyyətləri ilə yaradılan böhranı zirvəyə çatdırmaq imkanı əldə ediblər. Əgər bu fürsətdən istifadə etməsələr, bəlkə də ikinci belə şansları olmayacaq”, – Brends hesab edir.

Alpər