Avropada qeyri-qanuni IPTV-yə ağır zərbə: Qanunsuz şəbəkələr bir-bir çökdürülür

Qaynarinfo xəbər verir ki, "Netflix" və "Amazon Prime Video" kimi platformalar lisenziyalı məzmunlara qanuni yollarla çıxış imkanı yaradır. Lakin qeyri-qanuni IPTV xidmətləri lazımi yayım lisenziyalarına malik olmadan fəaliyyət göstərir. Belə xidmətlər rəsmi yayım kanallarını ötərək, çox sayda kanala aşağı qiymətə çıxış imkanı verir.

Bu cür qeyri-qanuni xidmətlərin əsas problemi müəllif hüquqları ilə qorunan məzmunu hüquq sahiblərinə - yaradıcılarına, yayımlayıcılara və digər aidiyyəti şəxslərə heç bir ödəniş etmədən yaymasıdır. Bu, müəllif hüquqları qanunlarının və intellektual mülkiyyət hüquqlarının açıq şəkildə pozulması deməkdir. Fransa da daxil olmaqla bir çox ölkədə belə fəaliyyətlər saxtakarlıq kimi qiymətləndirilir və ciddi maliyyə sanksiyalarından həbs cəzasına qədər müxtəlif cəzalar nəzərdə tutulur. Məsələn, Fransada bu cinayəti törədənlər 300 min avroya qədər cərimə və üç ilə qədər həbs cəzası ilə üzləşə bilər.

Qeyri-qanuni IPTV xidmətlərinin populyarlığının artması fonunda Fransa və digər Avropa ölkələri məzmun istehsalçılarını qorumaq və media sektorunda ədalətli gəlir bölgüsünü təmin etmək məqsədilə daha sərt addımlar atmağa başlayıb.

Avropada qeyri-qanuni IPTV şəbəkələrinə qarşı indiyə qədərki ən böyük əməliyyatlardan biri İtaliyada həyata keçirilib. Bu əməliyyat nəticəsində 500 mindən çox abunəçiyə xidmət göstərən və "Netflix", "Sky" və "DAZN" kimi premium kanallara çıxış imkanı verən bir şəbəkə çökdürülüb. Şəbəkənin bir neçə ölkədə fəaliyyət göstərməsi hüquq-mühafizə orqanlarının onu prioritet hədəfə çevirməsinə səbəb olub.

Əməliyyat zamanı şəbəkənin rəhbərlərinin dəbdəbəli evlərinə, avtomobillərinə və digər qiymətli əmlaklarına həbs qoyulub. Rəsmi açıqlamalara görə, bu tədbirlər qeyri-qanuni IPTV fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslərə ciddi maliyyə və hüquqi nəticələrlə üzləşəcəkləri barədə açıq mesaj vermək məqsədi daşıyır.

Bu uğurlu əməliyyat, həmçinin rəqəmsal piratçılıqla mübarizədə hüquq-mühafizə orqanları arasında artan beynəlxalq əməkdaşlığın əhəmiyyətini vurğulayır. Sərhədlərarası hüquq-mühafizə əməkdaşlığı gücləndikcə, qeyri-qanuni IPTV şəbəkələrinin aşkar olunmadan və cəzasız qalaraq fəaliyyət göstərməsi daha çətinləşir.

Hüquq-mühafizə orqanları qeyri-qanuni IPTV şəbəkələrini çökdürməyə davam etdikcə, bu xidmətlərin davamlılığı getdikcə çətinləşir. İtaliya və digər Avropa ölkələrində aparılan son əməliyyatlar bu şəbəkələri zəiflədib, onların gəlir imkanlarını azaldıb və bu işə qarışanlar üçün riskləri əhəmiyyətli dərəcədə artırıb.

Piratçılığa qarşı mübarizəni daha effektiv etmək məqsədilə hüquq sahibləri və media şirkətləri icazəsiz IPTV yayımlarını müəyyənləşdirmək və bloklamaq üçün qabaqcıl texnologiyalardan istifadə edirlər. Fransada ARCOM (keçmiş Hadopi) kimi təşkilatlar qeyri-qanuni IPTV xidmətlərinin həm istifadəçilərini, həm də təminatçılarını izləmək və hüquqi tədbirlər görmək üçün müasir alətlərdən istifadə edir. Bu cür tədbirlər qeyri-qanuni yayım platformalarının cazibəsini azaldır.

Bununla belə, bütün bu məhdudiyyətlərə baxmayaraq, daha münasib qiymətli yayım seçimlərinə tələbat bəzi istifadəçilərin qeyri-qanuni IPTV xidmətlərinə yönəlməsinə səbəb olur. Qanuni platformaların abunə haqlarının artması bir çox istehlakçını alternativ həll yolları axtarmağa vadar edir. Lakin hüquqi tədbirlərin gücləndirilməsi və tənzimləyici mexanizmlərin sərtləşdirilməsi ilə qeyri-qanuni IPTV şəbəkələrinin gələcəyi getdikcə daha qeyri-müəyyən görünür.

Məsələn, Milanda yaşayan Marko Rossi gözlənilmədən özünü bu əməliyyatların mərkəzində tapıb. O, qanuni olduğunu düşündüyü bir IPTV xidmətinə abunə olmuş və xüsusilə uyğun qiymətindən təsirlənmişdi. Lakin rutin bir yoxlama zamanı hüquq-mühafizə orqanları qeyri-qanuni IPTV şəbəkəsinə qarşı keçirilən əməliyyatın bir hissəsi kimi onun evində axtarış aparıb və bahalı avtomobilinə həbs qoyub.

Marko yaşadıqlarını belə təsvir edir: "Nə baş verdiyini anladığımda şok oldum və çox qorxdum. Xidmətin qeyri-qanuni olduğunu bilmirdim. Sadəcə rəsmi abunəliklərlə müqayisədə çox sərfəli bir seçim kimi görünürdü".

Markonun təcrübəsi göstərir ki, belə əməliyyatlar təkcə qeyri-qanuni yayımçıları deyil, eyni zamanda bilmədən bu fəaliyyətləri dəstəkləyən günahsız istehlakçıları da təsir altına ala bilər.

Qeyri-qanuni IPTV ilə mübarizə davam edərkən, hüquq-mühafizə orqanları bu sahədə fəaliyyətlərini daha da gücləndirməyə hazırlaşır. Gələcək strategiyalar aşağıdakıları əhatə edəcək:

* Qeyri-qanuni IPTV yayımını daha effektiv şəkildə aşkar etmək və bloklamaq üçün inkişaf etmiş nəzarət və monitorinq sistemlərinin tətbiqi;

* Sərhədlərarası IPTV şəbəkələrinə qarşı koordinasiyalı əməliyyatlar aparmaq üçün Avropa hüquq-mühafizə orqanları arasında əməkdaşlığın artırılması;

* İstehlakçıları qeyri-qanuni IPTV xidmətləri ilə bağlı hüquqi risklər barədə məlumatlandırmaq üçün ictimai maarifləndirmə kampaniyalarının həyata keçirilməsi.

Avropa Kibertəhlükəsizlik Agentliyinin (ENISA) kibertəhlükəsizlik üzrə eksperti İzabel Martin bu sahədə çoxşaxəli yanaşmanın vacibliyini vurğulayaraq deyir: "Qeyri-qanuni IPTV ilə mübarizə yalnız sərt hüquqi tədbirləri deyil, həm də ictimaiyyətin maarifləndirilməsi və qanuni yayım alternativlərinin təşviqini tələb edir. Məzmun istehsalçılarının hüquqlarını qorumaq və ədalətli rəqəmsal bazar yaratmaq hamımızın ortaq məsuliyyətidir".